Właśnie ogłoszono wynik trzeciego naboru w ramach tzw. Fabryki AI czyli naukowych centrów HPC dofinansowanych celem przeznaczenia części mocy dla startupów i biznesu w AI. W ramach trzeciego naboru mamy drugą fabrykę AI – Cyfronet AGH.

Poniżej zebrałem informacje i pytania na temat fabryk AI w Polsce.

LUMI AI

Co: to tzw. antena AI czyli zakup mocy w innym komputerze, w tym wypadku w Finlandii

Wkład: 10 mln EUR polskiego rządu (40 mln PLN), ale znalazłem też informację o 5 mln EUR

Kto wspiera: Cyfronet AGH

Pieniądze od: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Więcej informacji w komunikacie prasowym.

PIAST AI Factory

Wsparcie: KE i PL – każdy po 50 mln euro (ok. 200 mln zł) czyli Polska wkłada około 200 mln PLN

Konsorcjum: PCSS jako lider wraz z Politechniką Poznańską, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, a także z regionalnymi klastrami i hubami innowacji, w szczególności z Wielkopolskim Klastrem Teleinformatycznym.

Pieniądze: Inwestycję wspierają Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Finansów – które koordynuje cały proces.

Liczba kart: W ramach fabryki kupiony zostanie serwer do zastosowań obliczeń AI, który będzie wyposażony w ponad 1000 kart GPU oraz będzie zintegrowany z ekosystemem kwantowym i obliczeniowym.

Obszary działań:

• IT i Cyberbezpieczeństwo (w tym sztuczna inteligencja wspomagana kwantowo)
• Zdrowie i Nauki przyrodnicze
• Sektor publiczny
• Kosmos i Robotyka
• Zrównoważony rozwój (Energia, Rolnictwo, Zmiany klimatyczne)

Więcej informacji:

• https://www.pcss.pl/piast-ai/
• https://www.pcss.pl/inauguracja-prac-konsorcjum-pierwszej-polskiej-fabryki-ai-piast-ai/

GAIA AI Factory

Wkład: 70 mln EUR całość czyli po wkład KE i Polski po 35 mln EUR czyli ok. 140 mln PLN każdy

Obszary działań:

• ochrony zdrowia,
• sektor kosmiczny
• rozwój dużych modeli językowych (LLM).

Konsorcjum: Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet oraz Wydział Technologii Kosmicznych AGH w Krakowie, Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe PWr, Centrum Informatyczne TASK Politechniki Gdańskiej, Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, NASK PIB, OPI PIB, Sano – Centrum Zindywidualizowanej Medycyny Obliczeniowej – Międzynarodowa Fundacja Badawcza, Małopolskie Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Matki i Dziecka oraz Krakowski Park Technologiczny.

Skala

Ponad tysiąc kart GPU. Gaia AI osiągnie moc obliczeniową kilka razy większą od najsilniejszej obecnie w Polsce maszyny – Heliosa.

Pieniądze od: Polski wkład finansowy w projekt pochodzi ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Cyfryzacji. Prace kierowanego przez ACK Cyfronet AGH konsorcjum Gaia AI Factory odbywają się ze skoordynowanym wsparciem kilku kluczowych ministerstw: Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Cyfryzacji, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii.

Więcej informacji: https://www.cyfronet.pl/aktualnosci_i_wydarzenia/21016,3,komunikat,w_ack_cyfronet_agh_powstanie_gaia_ai_factory___nowy_europejski_osrodek_rozwoju_zaufanej_sztucznej_inteligen

PYTANIA

1. Czy obecna skala całkowitego finansowania krajowego to 400 mln PLN?

– Piast – 200 mln PLN od Polski (+ 200 mln KE)

– Cyfronet to 70 mln EUR czyli po około 140 mln PLN PL oraz KE – zatem wkład Polski około 140 mln PLN

– LUMI AI –  10 mln EUR (a nie 5 mln EUR?) krajowy wsad na Lumi AI

2. Na ile lat?

5? 7?

3. Czy to głownie CAPEX?

Czy te koszty to głównie CAPEX na zakup sprzętu czy też i opex, w tym prąd przy pełnym obłożeniu przez np. 5 lat?

4. Ile mamy jakich kart w Polsce w nauce?

Z nagłówków wynika, że PIAST i GAIA to około po 1000 kart GPU. Oznacza to ponad 2000 kart GPU, ale jakich konkretnie (H100, GB200 nvidia)?

Przewiduje się, że np. PWr ma jeszcze z 300 kart nvidia i parę setek jest jeszcze w akademii w całej Polsce czyli pytanie czy można założyć że mamy około 3000 kart GPU w całym kraju w akademii?

5. Model biznesowy – za darmo dla firm?

Jaki jest model biznesowych obu Fabryk? Fabryki AI to w założeniu projekt opłacenia dostępu startupom, firmom i instytucjom do mocy AI. W założeniu podstawowym nie zakładano sprzedaży mocy na rynek. Rozumiem, że świat nauki uzyskuje głównie dostęp do HPC (tak jak poprzednio) więc środki są na obliczenia naukowe. A ile trafi procentowo do biznesu i bezpłatnie? Pytanie – Ile zatem konkretnie mocy trafi do startupów i kiedy? Jaki procent?  Jak tym zarządzić i do kogo zgłaszać popyt by nie trafiło to do znajomych królika?

6. Kto realizuje projekt?

Cyfronet to HPE. A pozostałe?

7. Jakie są efekty prac i gdzie je można konkretnie śledzić? Jaki projekt, jaki wynik i co uzyskano oraz kto i co zgłosił?

Informacje bazowe
Nabór 3 – https://www.eurohpc-ju.europa.eu/eurohpc-ju-selects-six-additional-ai-factories-expand-europes-ai-capabilities-2025-10-10_en
Nabór 2 – https://www.eurohpc-ju.europa.eu/eurohpc-ju-selects-additional-ai-factories-strengthen-europes-ai-leadership-2025-03-12_en
Nabór 1 – https://www.eurohpc-ju.europa.eu/selection-first-seven-ai-factories-drive-europes-leadership-ai-2024-12-10_en
Piast – https://www.pcss.pl/piast-ai/
Cyfronet AGH https://www.cyfronet.pl/aktualnosci_i_wydarzenia/21016,3,komunikat,w_ack_cyfronet_agh_powstanie_gaia_ai_factory___nowy_europejski_osrodek_rozwoju_zaufanej_sztucznej_inteligencji.html
Lumi AI https://www.cyfronet.pl/en/news/20610%252C42%252Ckomunikat%252Cpoland_among_the_countries_building_lumi_ai__a_supercomputer_optimized_for_artificial_intelligence.html