Za dużo się dzieje abym opisywał, gdzie co i jak działa. Stąd proponuję materiał innych, najlepszy jaki do tej pory znalazłem. Był to swoją drogą postulat Koalicji Obywatelskiej w ostatnich wyborach do Sejmu i Senatu.

W niniejszym artykule uwaga zostanie skierowana przede wszystkim na alternatywną procedurę: głosowania elektronicznego zdalnego – z wykorzystaniem internetu (i-voting)2 . Aby uporządkować rozważania, należy zaznaczyć, że jest to jedna z kilku technik, którą obejmuje szersza kategoria, jaką stanowi głosowanie elektroniczne (e-voting). Zgodnie z definicją e-voting zakłada użycie technologii elektronicznych w procedurach związanych z wyborami, przy czym muszą one obejmować co najmniej akt oddawania głosu3 . W literaturze spotkać można kilka podziałów w obrębie tej procedury. Renomowany Instytut IDEA proponuje podział e-votingu na: a) systemy oparte na maszynach do głosowania (DRE – direct recording electronic voting machines); b) systemy oparte na systemach skanerów umożliwiających odczytanie karty ze wskazaną przez wyborców preferencją (OMR – optical mark recognition); c) systemy oparte na drukarkach głosów elektronicznych – zbliżonych do maszyn do głosowania, umożliwiających wydruk kart lub oznaczeń zawierających preferencje wyborcy, które są przygotowane do odczytu (EBPs – electronic ballot printers); oraz d) systemy głosowania z wykorzystaniem internetu (i-voting, Internet voting)4 . W najprostszym podziale można wyróżnić natomiast, w zależności od umiejscowienia aktu głosowania5 : a) techniki oddawania głosu w lokalu wyborczym (DRE, inne maszyny elektroniczne); b) procedury zdalne, umożliwiające oddanie głosu poza lokalem wyborczym (w tym i-voting)6 . Należy podkreślić, że, co do zasady, korzystanie z elektronicznych maszyn do głosowania stanowi jedynie odmienną technicznie formę udziału w głosowaniu, która wymaga udania się do lokalu wyborczego. Ich stosowanie ma miejsce w tzw. środowisku kontrolowanym, a więc pod ścisłym nadzorem organów organizujących wybory (organów wyborczych)7 . Nie stanowią one w takim ujęciu alternatywnej procedury głosowania. Obecnie jest to najczęściej używana technika e-votingu. Dużo większym wyzwaniem jest stosowanie głosowania elektronicznego zdalnego z wykorzystaniem internetu.

Ustalenia są w tej mierze bardzo zróżnicowane: w niektórych państwach po przeprowadzeniu rozbudowanych działań pilotażowych podjęto decyzję o rezygnacji z wdrażania i-votingu (Wielka Brytania, Norwegia). W innych projekt jest kontynuowany, lecz wprowadzona procedura skierowana jest do ograniczonej liczby wyborców z uwagi na kryterium terytorialne (Kanada, Szwajcaria) lub/ oraz kryteria dotyczące konkretnych grup wyborców (Stany Zjednoczone, Francja, Australia). Jedynym państwem, które obecnie stosuje głosowanie elektroniczne jako procedurę powszechną, skierowaną do wszystkich obywateli, jest Estonia.
Warto zauważyć, że w wielu państwach procedury głosowania elektronicznego są rozważane łącznie – dlatego różnorodne komplikacje oraz kontrowersje związane z wcześniejszym stosowaniem maszyn elektronicznych mają również wpływ na potencjalne wprowadzania głosowania za pomocą internetu (Holandia, Niemcy)

Więcej w dokumencie Głosowanie przez internet (i-voting) w wybranych państwach

Polecam też zapoznać się z pierwszą polką aplikacją do głosowania online https://ivoting.pl/ opartą na blockchain. Można też dołączyć do prywatnej grupy https://www.facebook.com/groups/487526448596658/

Polecam też stronę o I-Voting na oficjalnych stronach Estonii. Polecam też zalecenia w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Polecam też artykuł w Forbes: Dlaczego w Polsce wciąż nie głosujemy przez internet?

Ćwierć wieku minęło od pierwszego wykorzystania systemu informatycznego w wyborach powszechnych w Polsce. Wciąż jednak nie głosujemy przez komputer lub smartfona. W tym roku korzystamy z systemu Wsparcia Organów Wyborczych (w skrócie: systemu WOW). Jego zadaniem jest jednak wyłącznie ułatwienie pracy organów wyborczych. Niewiele ma wspólnego z samym głosowaniem
[..]
O e-votingu mówi się jednak także wtedy, gdy systemy komputerowe wykorzystywane są
jedynie w celu przedstawienia wyników wyborów, nawet gdy samo głosowanie odbywa się w sposób tradycyjny. W tym najszerszym rozumieniu e-voting jest realizowany w większości państw demokratycznych, które są zinformatyzowane, a więc i w Polsce.

Pierwsze użycie systemu IT jako wsparcia systemu wyborczego miało w Polsce miejsce w
1993 roku przy zliczaniu głosów w wyborach parlamentarnych. Internet z kolei wykorzystano po raz pierwszy dopiero w wyborach prezydenckich w
2000 roku. Posłużył do przesłania danych. Na większą skalę systemy IT zostały użyte już
podczas wyborów samorządowych w 2002 roku. Wtedy to, w ramach programu pilotażowego, w komputery z modemem i dedykowanym programem zostało wyposażonych aż 10 proc. ze wszystkich obwodowych komisji wyborczych. System umożliwił po raz pierwszy przesłanie zaszyfrowanych danych bezpośrednio z lokali wyborczych do centralnej bazy danych Krajowego Biura Wyborczego (KBW), a także uwiarygodnianie wyników podpisem elektronicznym. Wyborcy z kolei mogli śledzić wyniki głosowania na bieżąco w internecie. Od tej pory system wielokrotnie się zmieniał i pełnił coraz większą rolę jako informatyczne wsparcie pracy komisji wyborczych podlegających KBW. Nie obyło się jednak bez kryzysów. Sytuacja z 2015 roku poważnie nadszarpnęła zaufanie do zdolności przeprowadzenia wyborów przez internet. W wyniku zaobserwowania nieprawidłowości, postanowiono wtedy zrezygnować ze wsparcia IT i przeprowadzić liczenie głosów całkowicie ręcznie. W efekcie, podczas wyborów samorządowych w 2018 roku zdecydowano się na skorzystanie z systemu Wsparcia Organów Wyborczych (WOW). Co istotne – nie liczy on głosów, ale ma „ułatwić pracę organów wyborczych i wyeliminować ewentualne błędy”.
[….]Pierwsze wybory przeprowadzone elektronicznie miały miejsce w 2000 roku w
stanie Arizona w USA. Obywatele oddali wtedy głosy za pomocą specjalnej strony
internetowej, uwierzytelniając je podpisem cyfrowym. W tym samym roku Brazylia
wprowadziła w lokalach wyborczych maszynki do głosowania, które umożliwiają podanie ostatecznych wyników w kilka godzin. W Belgii już 14 lat temu prawie połowa wyborców oddawała swoje głosy za pomocą systemu elektronicznego. Głosowanie przez internet jest możliwe od 2005 roku także w Estonii i korzysta z niego przeciętnie 1/3 uprawnionych do wzięcia w wyborach obywateli. Z e-votingu korzystają również takie kraje, jak Francja, Niemcy, Szwajcaria, Włochy, Holandia, Norwegia, Irlandia czy Rumunia

Polecam też artykuł z 2088 roku Piotr Rutkowskiego w Computer World = Cyberdemokracja

Polecam też projekt ze stolicy Tajwanu – Taipei iVoting wdrożony w mieście – https://ivoting.taipei/ gdzie wybierani są politycy, a obywatele głosują na sprawy w mieście.

Czy u nas jest to możliwe? myślę że tak, najpierw trzeba jednak dać każdemu dowód z warstwą elektroniczną (obecnie każdy go otrzyma w ciągu 10 lat). Należy przyspieszyć procedury wydawania e-dowodów i przesunąć wybory. Wyobrażam sobie też głosowanie z użyciem blockchain. Oczywiście wymaga to przygotowania kluczowych komponentów ICT, takich jak sieć serwerów, domen, hostingu, kopii zapasowych danych, wielopoziomowych zabezpieczeń oraz testów i jeszcze raz testów.