• polskie środowisko naukowe jest rozdrobnione i żaden ośrodek w Polsce nie jest jedynym liderem AI. Mamy szereg różnych ciekawych ośrodków posiadających specjalizacje AI;
  
• wiele raportów na temat stanu nauki w Polsce wskazywało, na różne silne strony różnych ośrodków – od Wrocławia (Politechnika Wrocławska), przez Kraków (AGH), Poznań (Politechnika Poznańska), Warszawę (szereg ośrodków), Toruń (chociażby słynny np. prof.Duch), Trójmiasto (Politechnika Gdańska i jej AI Bay) czy nawet Częstochowę (słynne cytowania w scopus);
• nie ma jednego stowarzyszenia reprezentującego naukowców w Polsce – jest ich minimum pięć (State of Polish AI 2021). Właśnie dlatego powstała parasolowa marka PP-RAI mająca ułatwić dialog;
• szereg resortów ma własne jednostki. Przykładowo Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ma OPI-PIB, który mocno rozwija AI, w tym również polski model generatywnej AI o nazwie PLLuM. Model rozwija konsorcjum sześciu wiodących polskich jednostek naukowych, z których cztery pochodzą z Warszawy, w tym NASK-PIB, OPI-PIB, Instytut Podstaw Informatyki PAN oraz Instytut Slawistyki PAN. Liderem konsorcjum jest Politechnika Wrocławska. Pisząc o resortach dodam, że Ministerstwo Cyfryzacji ma NASK PIB w którym rozwijana jest AI od kilku lat.
• dokonano analiz i najlepszych praktyk na świecie i przy opracowywaniu koncepcji Wirtualnego Instytut AI kierowano się np. dokonaniami AI w Kanadzie;
• Polacy są często kowalami własnego losu i nie jesteśmy mistrzami współprac, działamy w sposób rozdrobniony. Zdiagnozowano zatem potrzebę lepszej koordynacji prac między obecnymi, różnymi ośrodkami badawczymi w Polsce.

Dość powiedzieć, że polityka AI nie zakładała powstania nowego ośrodka naukowego ani badawczego. Dodatkowo w ramach prac nad polityką AI w obszarze nauki zdiagnozowano, że potrzebujemy jej większego umiędzynarodowienia i integacji. Powstał zatem we współpracy NCBR z NCN konkurs ARTIQ Centra Doskonałości AI, który promował ściągnięcie do kraju wybitnego naukowca/-ców który miał rozwijać ekosystem AI w Polsce. Był to rok 2021 i ten rok nie jest przypadkowy. To właśnie w tym roku powołano do życia IDEAS NCBR jako spółkę z o.o. utworzoną przez NCBR. Również w tym roku powstała inna spółka NCBR o nazwie AKCES celem wspierania i finansowania komercjalizacji wyników prac B+R, szeroko rozumianego rozwoju kadr czy zwiększania udziału polskich podmiotów w realizacji międzynarodowych pro gramów B+R. W 2021 roku podjęto również decyzje o powołaniu nowej inicjatywy NCBR Akcelerator. Rok 2021 był też pierwszym rokiem działania nowej strategii NCBR wypracowanej i uchwalonej za czasów dyrektora Wojciecha Kamienieckiego (zarządzał NCBR do lutego 2022 r.). Ogłoszono wygranych NCN ARTIQ, ale na liście nie sposób znaleźć IDEAS NCBR. Mimo to, moja hipoteza, wzorując się na ARTIQ podjęto decyzję o zapewnieniu lokum naukowcom czy gościom spoza Warszawy i taka może być geneza słynnej kawalerki jaka przewija się w projekcie “węgiel” ówczesnych nadzorców NCBR. Zostawmy jednak ten wątek i wróćmy do Polityki AI.

Do dziś nie powstał Wirtualny Instytut Badawczy. Powstała jednak nowa jednostka B+R jako sp z o.o. co ułatwia wdrożenie w organizacji innej niż w Instytutach Badawczych struktury kosztowej czy widełek wynagrodzenia, co przekłada się na możliwości konkurowania z rynkiem o najlepszych specjalistów AI. Według zapewnień prasy, jednostka nie miała koncentrować się na komercjalizacji, a traktować ją jako działalność poboczną. Działalność naukowa IDEAS NCBR została dostrzeżona na arenie międzynarodowej. W wyniku podjętych przez kierownictwo skutecznych działań utworzono chociażby w Polsce warszawski oddział ELLIS. To ogólnoeuropejska sieć doskonałości w dziedzinie sztucznej inteligencji, która koncentruje się na naukach podstawowych (ang. fundamental research) innowacjach technicznych i wpływie na społeczeństwo. Założone w 2018 r. ELLIS opiera się na uczeniu maszynowym jako sile napędowej nowoczesnej sztucznej inteligencji i ma na celu zapewnienie suwerenności Europy w tej konkurencyjnej dziedzinie poprzez stworzenie wieloośrodkowego laboratorium badawczego AI. Ośrodek zatem skupił się na badaniach podstawowych i badaniach jako takich, co bardziej przypomina swoją działalnością instytut badawczy.

Patrząc z perspektywy realizacji Polityki AI w latach 2019-2023 można zauważyć, że NCBR w ogóle nie zaraportował działania IDEAS NCBR w zakresie AI. Tak jakby IDEAS NCBR nie realizował w ogóle Polityki AI.