Ogólny zarys działań dotyczących rozwiązania problemów podatkowych związanych z digitalizacją został uzgodniony przez 137 państwa, a jego celem jest osiągnięcie ostatecznego porozumienia do końca 2020 r., jak ogłosiła Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

Pascal Saint Amans, dyrektor Centrum Polityki i Administracji Podatkowej OECD, przyznał jednak, że ten harmonogram jest “niezwykle trudny”.

W oświadczeniu OECD stwierdzono, że zarys architektury jednolitego podejścia do wniosku dotyczącego pierwszego filaru został uzgodniony, chociaż żądania USA dotyczące “bezpiecznej przystani” pozostają nierozwiązane.

W maju 2019 r. OECD uzgodniła z grupą G20 program prac, podzielony na dwa filary, mający na celu sprostanie wyzwaniom podatkowym związanym z cyfryzacją gospodarki. Obecny międzynarodowy system podatkowy opiera się na koncepcji płacenia podatku w przypadku, gdy organizacja uzyskuje zyski na bazie stałej obecności w danym kraju. Cyfryzacja sprawiła, że znaczne zyski mogą pochodzić z danej jurysdykcji, bez konieczności posiadania stałej obecności.

Filar Pierwszy z programów prac OECD dotyczy podziału praw do opodatkowania między jurysdykcje i rozważa propozycje nowych zasad podziału zysków pomiędzy państwami i proponuje nowe zasady, na podstawie których państwa mogą opodatkować zyski z działalności międzynarodowych przedsiębiorstw, osiągnięte w wyniku świadczenia usług na ich terytorium (ang. nexus rules).

Filar Drugi koncentruje się na pozostałych kwestiach związanych z erozją bazy podatkowej i przenoszeniem zysków (BEPS – base erosion and profit shifting) i dąży do opracowania zasad, które dawałyby jurysdykcjom prawo do opodatkowania w przypadku, gdy inne jurysdykcje nie skorzystały ze swoich pierwotnych praw do opodatkowania lub gdy płatność podlega niskiemu poziomowi skutecznego opodatkowania.

W grudniu 2019 r. sekretarz skarbu USA Steve Mnuchin powiedział w liście do OECD, że Stany Zjednoczone popierają wielostronne rozwiązanie problemów podatkowych wynikających z digitalizacji, ale zaproponowały “bezpieczną przystań”, która pozwoliłaby przedsiębiorstwom na wycofanie się z filaru pierwszego.

Wielu członków [OECD Inclusive Framework] wyraża obawy, że wdrożenie pierwszego filaru na zasadzie “bezpiecznej przystani” może spowodować poważne trudności, zwiększyć niepewność i nie spełni wszystkich celów politycznych całego procesu” można przeczytać w oświadczeniu OECD.

W oświadczeniu stwierdzono, że do programu prac zostanie dodana ewentualna “bezpieczna przystań”, ale ostateczna decyzja w sprawie “bezpiecznej przystani” zostanie podjęta dopiero po uzgodnieniu wszystkich pozostałych elementów rozwiązania. Zauważono w nim, że rozwiązanie tej kwestii jest “kluczowe dla osiągnięcia konsensusu”.

W oświadczeniu OECD przedstawiono również szczegóły dotyczące uzgodnionych ram dla wniosków w ramach pierwszego filaru. W ramach pierwszego filaru wszystkim krajom, w których działają przedsiębiorstwa wielonarodowe (MNE – MutliNationalEnterprises) – tak zwane “jurysdykcje rynkowe” – zostanie przyznane nowe prawo do opodatkowania części “zysku rezydualnego” każdego MNE. To nowe prawo do opodatkowania miałoby zastosowanie niezależnie od istnienia fizycznej obecności, a zatem miałoby zastosowanie w szczególności do usług cyfrowych.

OECD oczekuje, że “zautomatyzowane usługi cyfrowe” wchodzące w zakres przepisów będą obejmowały wyszukiwarki internetowe, platformy mediów społecznościowych, streaming treści cyfrowych (content’u), gry online, usługi w chmurze obliczeniowej i usługi reklamowe online. Potencjalnie będą one miały również zastosowanie do internetowych platform pośrednictwa, w tym internetowych platform handlu (marketplaces), niezależnie od tego, czy korzystają z nich przedsiębiorstwa, czy konsumenci.

Filar pierwszy nie będzie miał jednak zastosowania wyłącznie do przedsiębiorstw cyfrowych. Będzie on miał również zastosowanie do bardziej tradycyjnych przedsiębiorstw, które intensywnie angażują się w kontakty ze swoimi klientami za pośrednictwem technologii cyfrowych. Te “przedsiębiorstwa zorientowane na konsumenta” to przedsiębiorstwa, które generują przychody ze sprzedaży towarów i usług typu powszechnie sprzedawanego osobom fizycznym kupującym towary do użytku osobistego, a nie w celach biznesowych.

OECD stwierdziła, że wśród objętych nim przedsiębiorstw powinny znaleźć się przedsiębiorstwa sprzedające produkty komputerowe, takie jak oprogramowanie, urządzenia domowe i telefony komórkowe. Będzie ona miała również zastosowanie do przedsiębiorstw zwracających się do klientów i sprzedających odzież, kosmetyki, towary luksusowe, samochody lub markową żywność i napoje. Oczekuje się również, że modele franczyzy, takie jak umowy licencyjne obejmujące sektor restauracyjny i hotelarski, zostaną objęte programem.

Wyodrębnione zostaną branże wydobywcze oraz inni producenci i sprzedawcy surowców i towarów. OECD rozważa również zwolnienie banków detalicznych i firm ubezpieczeniowych, a także przedsiębiorstw lotniczych i żeglugowych.

Zasady te będą ograniczone do dużych grup przedsiębiorstw wielonarodowych (MNE) spełniających kryterium progu dochodu brutto. OECD stwierdziła, że próg ten może być taki sam, jak próg 750 mln EUR stosowany w przypadku sprawozdań dotyczących poszczególnych krajów.

Przedsiębiorstwa zostaną objęte tymi zasadami tylko wtedy, gdy przez wiele lat będą “znacząco i trwale” zaangażowane w rynek. Wiąże się to z pewnego rodzaju testem dochodów, który będzie “współmierny do rynku”. OECD stwierdziła, że pozostałe czynniki to uznanie faktu, iż transgraniczna sprzedaż dóbr materialnych na terytorium objętym jurysdykcją rynkową nie stanowi sama w sobie znaczącego i trwałego zaangażowania w tej jurysdykcji. Nie jest jeszcze jasne, jakie będą te inne czynniki, ale OECD stwierdziła, że mogą one obejmować istnienie fizycznej obecności MNE na obszarze objętym jurysdykcją rynkową lub ukierunkowaną reklamę skierowaną na ten obszar.

W oświadczeniu OECD podkreślono, że niektóre jurysdykcje i przedsiębiorstwa wyraziły obawy dotyczące dalszego stosowania jednostronnych podatków od usług cyfrowych (DST – Digital Service Taxes), które zostały wprowadzone lub są wprowadzane przez kraje takie jak Francja i Zjednoczone Królestwo. W zeszłym tygodniu Wielka Brytania oświadczyła, że w kwietniu 2020 będzie dążyć do wprowadzenie nowego podatku, chociaż Francja zgodziła się odroczyć pobieranie nowego podatku.

OECD stwierdziła, że oczekuje, iż wszelkie porozumienia dotyczące wdrożenia wniosków OECD w sprawie digitalizacji będą obejmować porozumienie w sprawie wycofania odpowiednich działań jednostronnych.

Jednocześnie OECD przekazała krótką informację na temat postępu prac w odniesieniu do drugiego filaru. Oczekuje się, że w sprawie zintegrowanych ram OECD osiągnięte zostanie porozumienie w sprawie kluczowych politycznych rozwiązań dotyczących opodatkowania gospodarki cyfrowej na posiedzeniu na początku lipca 2020.

Jeśli nie uda się osiągnąć porozumienia, Pascal Saint-Amans powiedział na seminarium internetowym informującym o postępach: “Nie mamy planu B”. Ostrzegł, że wtedy będzie “duże ryzyko” wojny handlowej opartej na sporach podatkowych.